Il matrimonio: paradiso o inferno? (Ο γάμος: παράδεισος ή κόλαση;), αναρωτιέται ο Εμμανουήλ Ροΐδης (1836-1904) και μαζί του οι αναγνώστες του βιβλίου Psicologia d'un marito siriota (Ψυχολογία Συριανού συζύγου), που κυκλοφορεί στα ιταλικά από τις Εκδόσεις Αιώρα.
Το διήγημα που θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα και πιο χαρακτηριστικά έργα του συγγραφέα, αν και γραμμένο το 1894, παραμένει διαχρονικό. Αναδεικνύει χαρακτήρες, όπως ο ερωτευμένος ζηλιάρης άντρας και η φιλάρεσκη σύζυγός του, και δίνει συμβουλές περί γάμου και συμβίωσης. Σατιρικός και παραστατικός ο Ροΐδης συνθέτει μια γοητευτική ηθογραφία της αστικής κοινωνίας της Σύρου στο γύρισμα του αιώνα.
Ο συγγραφέας είναι γνωστός στο ιταλικό κοινό χάρη στην Πάπισσα Ιωάννα. Το βιβλίο Psicologia d'un marito siriota περιέχει εισαγωγή και εκτενή βιογραφία του συγγραφέα και έχει στόχο να αποτελέσει μια ολοκληρωμένη επαφή των Ιταλών και ιταλόφωνων αναγνωστών με το έργο του Ροΐδη.
H ιταλική έκδοση έργων σημαντικών ελλήνων συγγραφέων, όπως του Βιζυηνού (κυκλοφορεί η συλλογή διηγημάτων του με τίτλο L'unico viaggio della sua vita e altre storie, μτφρ. Anna Zimbone, Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης 2002), του Ροΐδη, του Παπαδιαμάντη, του Θεοτόκη, αλλά και του Σεφέρη, σηματοδοτούν την πρωτοβουλία των Εκδόσεων Αιώρα να προτείνουν αξιόλογα δείγματα της ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό.
Il matrimonio: paradiso o inferno? Tutto dipende da noi, da come ci poniamo davanti alle inevitabili discussioni, agli immancabili conflitti, alle bizze del coniuge. Un sereno sorriso, consapevole e distaccato al tempo stesso, un benevolo non prendere troppo sul serio gli altrui capricci. In queste pagine Roidis, nei panni dell’ex marito geloso, ci spiega come sia questione non tanto di saper stare al gioco, ma di riuscire a prendere il prossimo per il verso giusto, gentile consorte inclusa. Ossia con la giusta dose di ironia – e di autoironia.